برچسب زدن ممنوع‌

جملاتی چون تو خیلی بی‌مسئولیتی، تو آدم بشو نیستی، شما همه مردم آزارید، نفهمید، کله پوکید و .... جملاتی غلط محسوب می‌شوند. زیرا برچسب‌هایی را به دانش‌آموز می‌چسباند که باعث منفی شدن خودپنداری وی می‌شود.

این پیشگویی‌های معلم باعث بوجود آمدن شکافهای روانی در زندگی کودکان می‌شود که بسیار خطرناک است. معلم قدرت مهیبی دارد که می‌تواند بذرهای شک و تردید را درباره سرنوشت دانش‌آموز در ذهن وی بکارد

اخلاص در عمل و گفتار و نیت

معلم باید در امر تعلیم و تربیت، اخلاص داشته باشد یعنی نیت و عملش باید پاک و خالص و برای خدا باشد یعنی انگیزه های مادی و دنیوی نداشته باشد

عشق و محبت به شاگرد

معلم باید عاشق شاگردانش باشد و آنان را چون فرزندان خود بداند و رابطه ای نزدیک و صمیمانه با آنان داشته باشد به گونه ای که:

·   بعد از آشنایی، آنان را با نام خانوادگی صدا بزند.

·   در مراسم و برنامه های شاگردان شرکت کند.

·   در لا به لای صفوف دانش آموزان در نماز جماعت حضور یابد.

·   ازشاگردان تفقد و دلجویی کند و جویای حال آنان باشد

تغافل و چشم پوشی

خود را بی خبر نمایاندن و چشم پوشی کردن، از بهترین کارهای بزرگواران است. معلمین نیز باید صاحبان روح های بلند و همت های عالی باشند و گذشت و عفو را شیوه ی خود سازند.

عدالت در رفتار

« و در نگاه و اشاره ی چشم، در سلام کردن و اشاره کردن با همگان یکسان باش » تبعیض و بی عدالتی و نیز مقایسه ی شاگردان، باعث تقویت حس حقارت در آنان و منجر به کینه توزی آن ها می شود.

« عده ای از معلمان را می شناسیم که در هنگام تحصیل شاگردانی بسیار مرتب و درس خوان و سر به زیر بوده اند ولی از ابتدای شروع به تدریس مواجه با عدم موفقیت شده به کار خود دلسرد و بی علاقه گشته اند، زیرا انتظار داشته اند که عموم شاگردان با همان سعی و نظم و دقت خودشان کار کنند.

این معلمان حساسیت آن را ندارند که ذوق و خصوصیات ذهنی فرد نرود شاگردان کلاس رادرک کرده با هر کدام از راهی کنار بیایند و متأسفانه عموماً تمام علاقه و توجه خود را مصروف تعلیم و تشویق همان چند نفر شاگرد زرنگ و باهوش و پر کار کلاس کرده بقیه را از نظر دور می دارند و یا حتی مورد تحقیر و بی محبتیشان قرار می دهند.

بدیهی است آن اکثریت شاگردان ضعیف و متوسط، عکس العملی نشان می دهند که منجر به آشفتگی کلاس، شکست معلم و بی حاصل ماندن کار وی می گردد. »

متعهد بودن

معلمی که متعهد است خود را امانت دار و شاگردان را امانت های الهی می داند. روی این اصل هیچ گاه حاضر نیست لحظه ای از لحظات عمر شاگردان را در کلاس درس به بطالت بگذراند. زیرا او معتقد است که هر چیزی را می توان جبران و تدارک کرد، ولی عمر عزیز شاگردان را نمی توان جبران کرد. بنابراین درتمام مدت یا به تدریس می پردازد یا به راهنمایی و انسان سازی اشتغال می ورزد و در عین حال استکمال و خود سازی خویش را فراموش نکرده، می کوشد علماً و عملاً هر روزش بهتر از روزهای قبلش باشد تا زیانکار نباشد

شوخ طبعی

« همانا این دل ها همانند بدن ها افسرده می شوند، پس برای شادابی دل ها، سخنان زیبایی حکمت آمیز را بگویید ».

در هر رابطه ای شوخ طبعی، باعث شادی و نشاط می شود و کسالت و خستگی و یک نواختی را از بین می برد البته این شوخ طبعی باید جنبه ی مثبت داشته باشد. لطیفه های منفی و نیش دار باعث افزایش تنش عصبی می شود.

« یکی از صفات لازمه ی معلمی خوش مزگی و شوخ طبعی است. فواید آن بی شمار است و مهمتر از همه آن که شاگرد در کلاس خسته و ملول نمی گردد و متر صد آن می ماند که ببیند لحظه ی بعد چه اتفاق تازه ای خواهد افتاد و چه شوخی و خنده ای به میان خواهد آمد.

فایده ی دیگر آن است که بسیاری از مطالب درسی واضح و برجسته می گردد و در فکر شاگرد رسوخ می یابد. به علاوه وقتی معلم آثار خستگی و ملال را در صورت و حالت شاگردان دید درس را متوقف ساخته راجع به هر مطلب و از هر جا، شوخی و مزاحی به میان آورد.

بدیهی است که این شوخی ها نباید دو پهلو و هجوآمیز ، باشد و به خصوص نباید متوجه شخصی معین یا شاگردی از شاگردان مدرسه گردد ».

وقت گذاشتن برای دانش آموزان

« پس بخشی از وقت خود را به کسانی اختصاص ده که به تو نیاز دارند »

معلم باید بکوشد تا اغلب وقت خود را به تعلیم و تربیت معطوف دارد و به جز آن به چیز دیگری مشغول نشود مگر به اندازه ی ضروری و لازم.

دانش آموز و مدرسه

« خانم ها و آقایان معلم، از کودکان دبستان و شاگردان مدارس فرار نکنید و سد و حدی بین خود و ایشان نکشید.

در خارج از کلاس و اضافه بر مواقع کار با آن ها به سر برید و بازی کنید و به آن ها مهمانی دهید و مهمانشان شوید.

به حرف هایشان خوب گوش دهید و سعی کنید از لحن صدا و ضربه ی کلماتشان بر هیجانات درونی و امواج مغز ایشان پی ببرید.

بالاتر از همه ی این ها، ایام کودکی و جوانی خود را به یاد بیاورید، مقایسه کنید، انصاف دهید آن وقت است که بچه ها را شناخته اید و کلید رمز وجودشان را به دست آورده اید. این، کلید موفقیت شماست »

برای شاگردان سخنان نو و تازه داشته باشد

« معلم خوب باید برای شاگردانش حرف های تازه داشته باشد و در حاشیه ی درس خود مطالب گفته نشده و شگفت آور برایشان نقل کند و با مطالعاتی که دارد ایشان رادر جریان وقایع و ترقیات و اختراعات و افکار روز گذارد تا در نظر شاگردان، آگاه و آزاد فکر جلوه کند.

از روش تقویت مثبت استفاده کند

مقدار تقویت برای افزایش رفتارهای مطلوب دانش آموز باید حساب شده باشد. یعنی تشویق و تمجید همیشگی اثر بخش نیست بلکه باید مقدار و میزان مناسب تقویت رعایت شود. ضمناً همیشه از موقعیت ها و تقویت کننده های تازه تر استفاده کند.

هنر و خلاقیت

ملعم باید دانش آموز و کلاس خود را به خوبی شناسایی کند و با استفاده از امکانات موجود، کلاس خود را با هنرمندی تمام اداره کند او هم چنین باید به مشکلات و موانع سر راه آموزش پی ببرد و با خلاقیت و پژوهش در جهت رفع آن ها برآید.

وقار و هیبت

« متانت و وقار معلم علاوه بر آن که کلاس درس را آرام و آماده ی تدریس می سازد، نقش اساسی و سازنده ای نیز در تعلیم و تربیت و سازندگی دارد. »

عواملی که وقار و هیبت معلم را از بین می برد:

الف) درگیری و تقابل با دانش آموز ( رابطه ی معلم با شاگرد باید بر اساس تفاهم باشد نه تقابل )

ب) عدم حفظ آبرو و حیثیت شاگردان با شوخی های بی جا و کلمات رکیک

ج) عدم گذشت و عفو خطاهای دانش آموزان

د) حساسیت بیش از حد نسبت به یک مسئله

ذ) بی نظمی در کارها و عدم رعایت قوانین و مقررات

ر) رفتار ناعادلانه با دانش آموزان و تبعیض بین آن ها

ز) بدقولی و عدم وفای به عهد و پیمان

ژ) تحمیل عقیده و تک روی و خودخواهی

س) افراط و تفریط در کارها

پنهان کردن مشکلات زندگی

« شادی مؤمن در چهره ی او، و اندوه وی در دلش پنهان است. »

معلم نباید مسائل و مشکلات زندگی خود را برای دانش آموزان بیان کند زیرا نه تنها مشکلاتش حل نمی شود بلکه شأن و منزلتش نیز پایین می آید.

مصمم بودن در تعلیم و تربیت و تدریس

برخورد نادرست و ناپسند برخی از دانش آموزان نباید معلم را در کارش مردد و او را دلسرد کند.

« نا سپاسی مردم تو را از کار نیکو باز ندارد.

معلمانی که خواهان اصلاح روابطشان با دانش آموزان هستند و می خواهند به ذهن آنها راه یابند ،ابتدا باید به دل آنها راه پیدا کنند

دانش آموز فقط زمانی می تواند درست فکر کند که درست احساس کند.

اصل اول معلمی ،این است که به بچه ها فرصت لذت بردن از کار و چشیدن طعم موفقیت در درس داده شود و احساس غرور و عزت نفس در وجود آنها برانگیخته گردد.

اورستون و اسمیلای هم اظهار می کنند که مهم ترین عامل برای هدایت رفتار دانش آموزان ،شیوه عمل معلم است.

یک ضرب المثل ترکی می گوید:خواب ،خواب می آورد.

بر همین اساس برخی گفته اند :یادگیری ،یادگیری می آورد.

از این رو لازم است فرصت هایی ایجاد شود که دانش آموزان هر یک شخصا موفقیت و یادگیری را در کلاس درس تجربه کنند.

رفتارهای پسندیده را تقویت کنید.

تشویق رفتارهای پسندیده در یادگیرندگان ایجاد انگیزه می کند وبه یادگیری شتاب بیشتری می بخشد.

برای مثال ،اگر دانش آموزان با یکدیگر صمیمی هستند و رفتاری دوستانه دارند،این امر ،فرصت خوبی برای همکاری آنان فراهم می سازد.

کودکان اول از همه باید یاد بگیرند که در تمام دنیا نظیر ندارند ما باید به آنها نشان بدهیم که همیشه ،بهترین خودشان باشند این کاردشواری است،زیرا اول از همه ،این خود ماییم که این حرف را باور نمی کنیم.

بدانند که شگفت انگیزترین ،بر جسته ترین ،آزاده ترین ،زیباترین و خلاق ترین آدم دنیا هستند تا بتوانند به دیگران ،آنچه را که دارند ،بدهند ،چون انسان فقط وقتی می تواند به دیگران چیزهایی بدهد که خودش داشته باشد.

هرگز با دانش آموزان دوستی نکنید ولی همه آنها را دوست داشته باشید.

در عمل به دانش آموزان نشان دهید که به تک تک آنها اهمیت می دهید.

هرگز کینه دانش آموزی را به دل نگیرید.

با دانش آموزان محترمانه رفتار کنید. با خاطری آسوده ،هر روز را مانند صفحه نانوشته ای آغاز کنید.

از موقعیت های دشوار نهراسید.

قوانین کلاس را برای دانش آموزان درست جا بیندازید.

قوانین انتظارات را تعریف می کنند،بنابراین ابتدا باید آنها را تنظیم کنیم و به همه دانش آموزان خود آموزش دهید .

به عنوان یک  معلم ،اگر می خواهید در همان مراحل اول از رفتارهای نادرست دانش آموزان آگاه شوید و بتوانید جلوی هرج و مرج را بگیرید،باید در هر لحظه ،از اتفاق هایی که در کلاس می افتد باخبر باشید و به اصطلاح (پشت سرتان چشم داشته باشید)

هر معلمی برای داشتن این (حواس جمع )و (چشم پشت سر )باید روشی را پیش گیرد و کاری را انجام دهد که با شخصیت و روحیه او سازگار است .

در غیر این صورت ،شیوه او بی فایده است:چرا که دانش آموزان در شکار رفتارهای غیر طبیعی معلم خود ،خیلی تیز و باهوش هستند.

با دانش آموزانی که سبب بی نظمی در کلاس درس می شوند  ارتباط دیداری بر قرار کنید.با این کار می فهمند که شما به آنها توجه دارید.

به جای اینکه بگویید :

(زیاد سر و صدا نکنید)،بهتر است بگویید (آرام وارد شوید)

به جای (دیگر نگاه کردن به این طرف و آن طرف بس است)

بگویید :(به کتاب ها یتان نگاه کنید )